Η τέχνη της αγιογραφίας είναι ευλογία και θεία χάρη

Σοφία Αμπερίδου: Η τέχνη της αγιογραφίας είναι ευλογία και θεία χάρη 

Συνέντευξη στη Βασιλική Β. Παππά 

Παρουσιάζουμε σήμερα μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη της αξιόλογης καλλιτέχνιδας

 Σοφίας Αμπερίδου που εκθέτει έργα της στη Θεσσαλονίκη. 

- Κυρία Αμπερίδου, μιλήστε μας για την έκθεση ζωγραφικής που παρουσιάζετε αυτήν την περίοδο στο Καφωδείο “Ελληνικόν” της Θεσσαλονίκης.

Σ.Α. Είναι ένα μέρος της δουλειάς μου που παρουσίασα το καλοκαίρι στο Athos Palace Hotel στην Καλλιθέα Χαλκιδικής. Είναι ζωγραφικά “ποιήματα” εμπνευσμένα από τη Βυζαντινή παράδοση δοσμένα με δικά μου σχήματα και χρώματα. Οι έννοιες-σύμβολα, όπως το βλέμμα, το χάδι, και το φιλί, οδήγησαν άλλη μια φορά την καρδιά και το χέρι μου για να δημιουργήσω πάνω σε ξύλο και καμβά. Υλικά που γίνονται το “σώμα” που δέχεται τις χρωματικές και σκηνικές συλλήψεις που παρουσιάζονται βυζαντινότροπα με λαϊκά και ναϊφ στοιχεία. Απομονώνω στιγμές ζωής με αθωότητα, απλότητα και ευγένεια, γεμάτες συναίσθημα, με στόχο να συγκινήσω τους θεατές αλλά κυρίως να συγκινηθώ η ίδια, αλλά και, να υπενθυμίσω στιγμές και τρόπους ζωής μιας άλλης εποχής.

- Ποια δύναμη σας ώθησε και συνεχίζει να σας ωθεί ώστε να αγιογραφείτε;

Σ.Α. Η συνεχής ανάγκη για έκφραση και δημιουργία. Η αναζήτηση της ελευθερίας και της αγάπης μέσα από την ομορφιά της τέχνης. Η συνάντηση με τον εαυτό μου, με τα θεία μυστήρια... ουσιαστικά η αναζήτηση της ένωσης με το μεγάλο ποιητή-Θεό.

Ποιες είναι οι σπουδαιότερες στιγμές σας ανεξαρτήτως επιτυχίας, χρηματικών απολαβών και αναγνώρισης;

Σ.Α. Στη ζωγραφική η σημαντικότερη στιγμή και πιο δύσκολη είναι όταν βρίσκεσαι μπροστά στο ν άδειο πίνακα και πρέπει να ξεκινήσεις... να κάνεις πραγματικότητα ότι έχεις στη φαντασία σου! Να δώσεις σάρκα και οστά σε σκέψεις και προβληματισμούς. Στην αγιογραφία είναι να έχεις κατακτήσει πρώτα την τεχνική κι έπειτα να δώσεις πνοή και χάρη στο έργο σου. Αλλά αυτό είναι κάτι πολύ προσωπικό κι έχει να κάνει και με το βαθμό της πίστεως και της κοινωνίας με τα θεία. Στην προσωπική ζωή οι καλύτερες στιγμές είναι εκείνες που σου προσφέρουν αρμονία, γαλήνη και ισορροπία. Είναι οι μοναδικές στιγμές με τα παιδιά, την οικογένεια και τους φίλους.

- Η τέχνη της αγιογραφίας απαιτεί έμφυτη κλίση ή είναι αποτέλεσμα επίπονης ενασχόλησης; Ποιες θυσίες έχετε κάνει ως τώρα;

Σ.Α. Είναι ευλογία και θεία χάρη! Η αγιογραφία δεν είναι μια οποιαδήποτε τέχνη. Πρεσβεύει δύο πράγματα μαζί την τέχνη και την πίστη, το δόγμα της θρησκείας. Βασική προϋπόθεση λοιπόν είναι η γνώση και η σχέση με τη θεολογία της εικόνας αλλά και οι πολλές ώρες τριβής και εξάσκησης με το σχέδιο και τα χρώματα. Επίσης η μελέτη των μεγάλων δασκάλων-αγιογράφων μέσα από ναούς και βιβλία. Αλλά φοβάμαι ότι σήμερα τα πράγματα είναι συγκεχυμένα... ζούμε στην εποχή της ταχύτητας και της υπερκατανάλωσης οπότε δεν ξέρω πόσο χρόνο μπορεί να διαθέσει κανείς για να εμβαθύνει και να προχωρήσει πέρα από την απλή αντιγραφή και επανάληψη... δημιουργώντας με πάθος και μεράκι και πάνω από όλα με φωτισμένο νου.

- Η Μίνα Παπαθεοδώρου-Βαλυράκη, σε μια παλαιότερη συνέντευξή της, είχε πει ότι ο ζωγράφος μέσα από τα έργα του ανακαλύπτει και ανακαλύπτεται κι αυτό είναι ωραίο παιχνίδι κι ένα συνεχές βασανιστήριο. Συμφωνείτε;

Σ.Α. Ο καλλιτέχνης ζωγράφος “γράφει τη ζωή” και κυρίως τη δική του ζωή. Ότι προσλαμβάνει ο άνθρωπος από την ώρα της γέννησής του κρύβεται μέσα στα σκοτεινά βάθη του μυαλού της ψυχής και της καρδιάς. Με την κατάλληλη αφορμή ή ερέθισμα έρχεται στο φως και παρουσιάζεται μπροστά στο βλέμμα του με σχήματα και χρώματα, αποκαλύπτοντας κομμάτια του εαυτού... αγωνίες... πιστεύω... θέλω... αναζητήσεις..

- Διαβάζοντας μια διάλεξη του Ίρβιν Γιάλομ σταθήκαμε στη φράση “ότι οι περισσότεροι άνθρωποι στον πλανήτη σήμερα που πάνε στους ψυχολόγους έχουν την ίδια ερώτηση: πού πάνε και ποιο είναι το νόημα της ζωής...”. Μπορεί η αγιογραφική τέχνη να επιλύσει υπαρξιακά και άλλα εναγώνια ερωτήματα;

Σ.Α. Το αιώνιο ερώτημα... ποιος είμαι, τι θέλω και που πάω... Το άγνωστο τρομάζει τους ανθρώπους αλλά η γνώση τους καθησυχάζει.. Σαφώς έχει να κάνει με το βαθμό της πίστης και αποδοχής του Θεού μια υπόθεση αυστηρά προσωπική κι εδώ είναι που η αγιογραφία μιλάει με την τέλεια απλότητά της αρκεί να την πλησιάσει κανείς με παιδική ψυχή και να διαβάσει το ανοιχτό βιβλίο που εκπέμπει φως.

- Διδάσκετε αγιογραφία εδώ και πολλά χρόνια. Πότε ένας δάσκαλος μπορεί να “καταστρέψει” τον μαθητή του και πότε μπορεί να χαρακτηριστεί καλός;

Σ.Α. Ο δάσκαλος θα πρέπει πρώτα ο ίδιος να απαλλαγεί από τις προσωπικές του αγκυλώσεις και ύστερα να οδηγήσει το μαθητή να βρει το δικό του δρόμο εν ελευθερία και αγάπη. Να βοηθήσει το μαθητή να βρει τον προσωπικό του δρόμο έκφρασης μέσα από δουλειά, δουλειά και πάλι δουλειά. Ο καλός δάσκαλος “διδάσκει” με την προσωπική του δράση αλλά επίσης ξέρει να ακούει, ξέρει να βλέπει και να καθοδηγεί χωρίς καλά-καλά να το καταλαβαίνει ο μαθητής αρκεί κι εκείνος να έχει αυτιά και μάτια ανοιχτά και να εργάζεται ταπεινά.

- Ύστερα από τόσα χρόνια ενασχόλησης με την τέχνη, έχετε καταλήξει στον ορισμό της;

Σ.Α. Η τέχνη είναι φως, ελευθερία, αγάπη. Είναι αλήθεια και αυτογνωσία. Η τέχνη είναι ζωή και η ζωή είναι ωραία. Μόνο η ομορφιά της θα μας σώσει!!!

- Πιστεύετε ότι μπορεί η τέχνη να συμβάλλει στον αγώνα για μια καλύτερη και δικαιότερη κοινωνία;

Σ.Α. Η τέχνη και οι άνθρωποί της οφείλουν να πρωτοστατούν. Να είναι πρωτεργάτες της κοινωνίας και να δείχνουν δρόμους και τρόπους για ζωή, φοβάμαι ότι σήμερα ξεχειλίσαμε από “δήθεν” και από καταστάσεις και λόγια τάχα να χαμε να λέγαμε για τον πολιτισμό και την τέχνη..... κυρίως από ανθρώπους της εξουσίας. Δείτε μόνο πόσος είναι ο προϋπολογισμός για τον πολιτισμό και την παιδεία στην Ελλάδα και θα με θυμηθείτε.

- Κλείνοντας, θα θέλαμε να μας πείτε εάν ετοιμάζετε κάποια καινούργια έκθεση για το επόμενο διάστημα ή όχι;

Σ.Α. Συμμετέχω με δύο έργα μου στην έκθεση που παρουσιάζει ο Σύλλογος Καλλιτεχνών Εικαστικών Τεχνών Βόρειας Ελλάδας με θέμα το “Φως +” στη Δημοτική Πινακοθήκη της Τούμπας (παλιά αλάνα) που θα διαρκέσει μέχρι τις 18/11/2007. Υπάρχουν πράγματα στα σκαριά αλλά δεν είναι ανακοινώσιμα ακόμη. Σας ευχαριστώ θερμά κι ελπίζω το φως της θείας τέχνης που λέγεται αγιογραφία να εμπνεύσει κι εσάς.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ
ΠΡΩΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ ΤΡΙΚΑΛΩΝ, ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2007, σ. 53.